GEÇİCİ İŞ GÖREMEZLİK ÖDENEĞİNİN BİREYLERİN RAPOR ALMA DAVRANIŞINA ETKİSİ
Author :
Abstract
Hemen hemen tüm ülkelerdeki sosyal güvenlik programlarında, çalışanlara hastalık durumunda tıbbi yardımın yanı sıra nakit yardımlar da sağlanmaktadır. Türkiye'de “işgöremezlik ödeneği” olarak bilinen bu nakdi yardımlar, sigortalıların hastalık izni, iş kazası, meslek hastalığı veya doğum izni nedeniyle kaybettikleri gelir/ücretlerinin bir kısmının karşılanmasını amaçlamaktadır. Bu ödemelerin kriterleri ve miktarı ülkeden ülkeye değişmektedir. Birçok ülkede sigortalı olmak bu tür ödemelere hak kazanmak için yeterli bir kriter olarak kabul edilirken, ödemelerin hesaplanmasında sigortalının ortalama günlük kazancı büyük ölçüde dikkate alınmaktadır. Bazı ülkelerde raporlu olunan her gün ödemelerin hesabında dikkate alınırken, bazı ülkelerde ise belirli bir bekleme süresinden sonra ödeme yapılmaktadır. Bu çalışmada hastalık sigortası kapsamında ödenen geçici iş göremezlik ödeneğinin bireylerin hastalık izni alma davranışlarına etkisi incelenmiştir. Bulgular, Denizli ilinde 4/I-a kapsamında çalışan 27 görüşmeci ile yapılan derinlemesine görüşmelere dayanmaktadır. Konuya farklı açılardan yaklaşabilmek adına 3 işveren ve 1 doktor da görüşmelere dâhil edilmiştir. Bulgulara göre, bireylerin hastalık izni alma kararlarındaki birincil belirleyici ücret kaybıdır. Diğer bir deyişle çalışanlar, izin almaları durumunda ücretlerinde bir azalma yaşayacaklarını bildikleri için hastalık izni almaktan çekinebilmektedirler. Ayrıca olumsuz çalışma koşulları ve izin almada yaşanan zorluklar da hastalık izni davranışını etkileyen faktörler arasında yer almaktadır. Ayrıca, geçici işgöremezlik ödeneğinin tamamen ödenmesi durumunda istismara açık hale geldiği tespit edilmiştir. Diğer bir deyişle, bazı çalışanlar fiilen hasta olmadıkları halde hastalık izni alarak geçici iş göremezlik ödeneği almaya çalışabilmektedirler. Bu durum hastalık sigortası sistemi ve işverenler için bir maliyet oluşturabilmektedir. Bu nedenle, bu tür programların tasarımında, çalışanları yalnızca gerçekten hasta olduklarında bu ödemeleri almaya teşvik eden mekanizmalara sahip olmak önemlidir.
Keywords
Abstract
In almost all countries, social security programs provide cash benefits in addition to medical assistance to employees in the event of illness. In Turkey, these cash benefits, known as "sickness allowance," aim to partially compensate insured individuals for the income/wages they lose due to sick leave, work-related accidents, occupational diseases, or maternity leave. The criteria and amount of these payments vary from country to country. While being insured is often considered a sufficient criterion to qualify for such payments in many countries, the calculation of payments heavily relies on the insured individual's average daily earnings. In some countries, each day reported as sick leave is considered for payment calculations, while in others, there may be a waiting period before payments begin. This study examines the impact of the sickness allowance paid under health insurance on individuals' behavior in taking sick leave. The findings are based on in-depth interviews with 27 interviewees employed under the 4/I-a coverage in Denizli province. To approach the subject from different perspectives, 3 employers and 1 doctor were also included in the interviews. According to the findings, the primary determinant in individuals' decisions to take sick leave is the loss of income. In other words, employees may hesitate to take sick leave because they are aware that they will experience a reduction in their wages if they do. Furthermore, unfavorable working conditions and difficulties in obtaining sick leave also contribute to the behavior of taking sick leave. It was also observed that the full payment of temporary incapacity allowance made it susceptible to abuse. In other words, some employees may attempt to claim the temporary incapacity allowance by taking sick leave even when they are not actually sick. This situation can create costs for the sickness insurance system and employers. Therefore, it is essential to have mechanisms in place in the design of such programs that incentivize employees to receive these payments only when they are genuinely ill.