İLK SOSYAL SİGORTA KANUNLARI VE TÜRK SOSYAL SİGORTA SİSTEMİNE ETKİLERİ
Author :
Abstract
Türkiye, 100’üncü yılına 78 yıllık fiili bir sosyal sigorta uygulaması tecrübesi ile girmiştir. İşçiler için oluşturulacak sosyal sigorta sisteminin kurulma esas ve ilkeleri 1936 tarihli İş Kanunu içinde düzenlenmiştir. İş Kanununda öngörülen süre bakımından bir gecikme olsa da, İkinci Dünya Savaşı sonrası dönemde ilk sosyal sigorta kanunları birbiri ardına yürürlüğe girmiştir. İlk sosyal sigorta kanunu, iş kazları ve meslek hastalıkları ile analık riskleri için 1945 yılında kabul edilmiştir. Bunu, 1949 yılında İhtiyarlık Sigortası, 1950 yılında Hastalık ve Analık, Sigortası ve 1957 yılında Maluliyet, İhtiyarlık ve Ölüm Sigortaları Kanunları takip etmiş, ILO’nun 102 sayılı Sosyal Güvenliğin Asgari Normları Sözleşmesinde belirtilen 9 riskten 7’sini karşılayan bir işçi sigortaları sistemi oluşturulmuştur.
Ülke şartları elverdikçe ilgili sigorta kanunlarının içeriği; hem kapsama alınan kişi sayısı bakımından, hem de sağlanan haklar bakımından genişletilmiş ve geliştirilmiştir. Bu değişiklikler yapılırken sosyal sigortacılık ilkelerine bağlı kalınmıştır. Ancak, ilk kuruluşta sosyal risklerin ayrı kanunlarla düzenlenmesi, norm-standart birliği sağlanmasını güçleştiren parçalı bir yapı ortaya çıkarmıştır.
Bu çalışma, sosyal sigorta sisteminin ilk kuruluşundaki parçalı yapının bugüne yansıyan olumsuz etkilerinin tespiti ve ilk kuruluşu ilgili olarak “tarihe not düşme” amacıyla hazırlanmıştır. Çalışma, dönemi anlatan literatür taraması ve ilgili mevzuatın detaylı içerik taraması ile hazırlanmıştır. Çalışma, 1964 yılında 4 ayrı kanununu tekleştiren 506 sayılı Kanun ve 2008 yılında yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanunların bu parçalı yapıdan olumsuz etkilendiğini ortaya koymuştur.
Keywords
Abstract
Turkey has entered its 100th anniversary year of Republics with 78 years of actual social insurance practice experience. The basis and principles of establishing the social insurance system for workers are regulated in Labor Law of 1936. Although there was a delay in terms of the time period stipulated in the Labor Law, the first social insurance laws came into force one after the other in the post-World War II period. The first social insurance law was adopted in 1945 for work accidents, occupational diseases and maternity risks. This was followed by the Old Age Insurance Law in 1949, the Sickness and Maternity Insurance Law in 1950, and the Disability, Old Age and Death Insurance Laws in 1957, and a workers' insurance system was created that covered 7 of the 9 risks specified in the ILO's Social Security Minimum Norms Convention No. 102.
The content of the relevant insurance laws, as far as country conditions allow; It has been expanded and developed both in terms of the number of people covered and the rights provided. While making these changes, social insurance principles were adhered to. However, the regulation of social risks by separate laws in the first establishment created a fragmented structure that made it difficult to achieve norm-standard unity.
This study was prepared with the aim of determining the negative effects of the fragmented structure of the first establishment of the social insurance system, which are reflected today, and "making a note in history" regarding its first establishment. The study was prepared by reviewing the literature describing the period and detailed content scanning of the relevant legislation. The study revealed that Law No. 506, which unified four separate laws in 1964, and Law No. 5510, which came into force in 2008, were negatively affected by this fragmented structure.