Yeni Mevzuat Açısından Yabancıların Çalışma Hakkı
Author :
Abstract
Anayasamıza göre herkes dilediği alanda çalışma ve sözleşme hakkına sahiptir. Çalışma herkesin hakkı ve ödevidir. Ancak AY insan hakkı olduğunu vurguladığı çalışma hakkının yabancılar için uluslararası hukuka uygun olarak sınırlanabileceğini öngörür. Nitekim dünya üzerindeki her devlet ülkesindeki yabancıların çalışma hakkını ulusal güvenlik, kamu düzeni, ulusal istihdam politikası, ülke ihtiyaçları mülahazalarıyla sınırlandırma yoluna gitmiştir. Türkiye de bunlardan biridir. İnsanların daha iyi yaşama koşullarına kavuşmak, ülkelerindeki olumsuz ekonomik şartlardan, savaş ve iklim şartlarından kaçmak için yabancı ülkelere göç etmeleri artık günümüz dramatik realitelerindendir. Nitekim son yıllarda bu nedenlerle ülkemiz Suriye başta olmak üzere Orta Doğu ve Asya ülkelerinden gelen göçmenlerin cazibe merkezi olmuştur. Bu nedenle önce 2013 tarihinde 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu kabul edilerek mültecilerin ve sığınmacıların yurda girişleri, bunların statüsü, ikametleri ve korunmalarına ilişkin esaslar belirlenmiştir. Arkasından da 2003 tarihli Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında 4817 sayılı Kanun yabancıların istihdamı, yabancılara verilecek çalışma izinleri vs. konularında yetersiz kalınca 27.7.2016 tarihinde 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu kabul edilerek 4817 sK. yürürlükten kaldırılmıştır. Yeni Kanun tüm yabancılara verilecek çalışma iznini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın yetkisine bağlamıştır ve bu konuda şartlara göre süreli, süresiz, bağımsız çalışma izinlerinin yanı sıra nitelikli işgücünü çekebilmek amacıyla turkuaz kart ve istisnai çalışma izni gibi yeni uygulamalar ile kanuna aykırılığa karşı yeni idari para cezaları getirmiştir. Türk soylu yabancılara ve KKTC vatandaşlarına da ayrıcalıklar tanımıştır. Bakanlığın kararına karşı itiraz yollarını göstermiş, idari yapılanmada yeni kurumlar ihdas etmiştir. Makale bu konuları incelemek amacıyla kaleme alınmıştır.
Keywords
Abstract
According to the Turkish Constitution everyone has freedom to work and conclude contract in the field he/she wishes and to work is everybody’s right and duty. However the constitution foresees that right to work can be restricted for the foreigners in consistence with the international law. Thus every state on earth restricts the right to work of foreigners considering national security, public order, national employment policy, economic needs of the country etc. Turkey is among these states as well. The migration of the people from one country to another in order to reach better living conditions, to get away from wars, negative economic and climate conditions in their countries is one of the dramatic realities of today. Indeed our country became an attraction point for the migrants coming from Middle East and Asian countries but particularly from Syria in the recent years. Therefore firstly a law with the title Foreigners and International Protection Act dated 2013 Nr. 6458 come into force and fixed the rules about the entry of the refugees and asylum seekers, their status, residence and protection. Three years after another law International Labour Force Act Nr. 6735 dated 2016 was enacted and the work permits of the foreigners were rearranged repealing the Act Nr. 4817 referring to the Work Permits of the Foreigners due its insufficiency. The new Law set forth that all kind of work permits for the foreigners shall be granted only by the Ministry of Labour and Social Security. The Ministry shall grant the work permits with definite period, indefinite period, permits for independent workers and exceptional work permits and turquoise card practice in order to attract qualified labour force as well. Besides the new Act foresees some privileged working conditions to the foreigners with Turkish origin and the citizens of Turkish Republic of North Cyprus and also recognized part time working permission for the foreign high education students. The Law set forth the judicial procedure against the decisions of the Ministry and established some new administrative bodies and fixed some fines in case of violation of the law. This paper handles these matters.